Thường bị xem là một bộ phận đơn giản, nhưng ghi đông xe đạp lại nắm giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là nơi bạn đặt tay để lèo lái, mà còn là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát, sự cân bằng và tư thế ngồi của người đạp. Hãy cùng Merida Bikes tìm hiểu sâu hơn về bộ phận tuy nhỏ bé nhưng đầy quyền năng này và cách nó định hình nên phong cách của mỗi chiếc xe.
5 Loại Ghi Đông Xe Đạp Phổ Biến Nhất
Thế giới ghi đông vô cùng đa dạng. Để không bị “ngợp”, chúng ta hãy bắt đầu bằng việc nhận diện các loại phổ biến nhất.
Ghi Đông Cong (Drop Bar)
Đây là thiết kế cong cổ điển mà bạn thường thấy trên các xe đạp đua chuyên nghiệp. Nó cung cấp ít nhất ba vị trí đặt tay chính: trên đỉnh (tops), trên tay phanh (hoods), và ở phần cong phía dưới (drops).
Phù hợp nhất cho: Xe đạp đua (Road Bike), xe đạp địa hình đường mòn (Gravel Bike), Cyclocross.
Ưu điểm:
- Khí động học: Vị trí nắm ở phần cong dưới giúp giảm tối đa lực cản của gió khi cần tốc độ.
- Nhiều tư thế lái: Cho phép thay đổi vị trí tay liên tục, giảm mỏi trong các chuyến đi dài.
Nhược điểm: Cần thời gian để làm quen với tư thế lái cúi người và vị trí của tay phanh/tay đề.
Ghi Đông Thẳng (Flat Bar)
Ghi đông thẳng có đặc điểm như một thanh ngang, gần như thẳng hoàn toàn. Đây là loại ghi đông rất phổ biến và dễ làm quen.
Phù hợp nhất cho: Xe đạp địa hình (MTB) các thế hệ trước, xe Hybrid, xe đạp đi lại trong thành phố.
Ưu điểm: Cung cấp khả năng điều khiển trực tiếp và linh hoạt, tư thế ngồi thẳng lưng giúp dễ dàng quan sát xung quanh.
Ghi Đông Vểnh (Riser Bar)
Về cơ bản ghi đông vểnh (riser bar) là một chiếc ghi đông thẳng nhưng hai đầu được uốn cong lên trên và hướng về phía người lái một chút.
- Phù hợp nhất cho: Xe đạp địa hình (MTB) hiện đại (đặc biệt là các dòng Trail, Enduro), xe đạp biểu diễn.
- Ưu điểm: Tăng khả năng kiểm soát trên địa hình gồ ghề, đưa tay người lái vào vị trí cao và thoải mái hơn, giúp tự tin hơn khi đổ dốc.
Ghi Đông Cánh Bướm (Trekking/Butterfly Bar)
Ghi đông cánh bướm có thiết kế hình số 8 nằm ngang độc đáo, cung cấp vô số vị trí để đặt tay.
Phù hợp nhất cho: Xe đạp touring (đi phượt đường dài).
Ưu điểm: Cực kỳ thoải mái cho các chuyến đi kéo dài nhiều ngày, giúp thay đổi tư thế liên tục để chống mỏi tay, vai và lưng.
Nhược điểm: Trọng lượng nặng hơn và kém khí động học.
Ghi Đông Sừng Bò (Bullhorn Bar)
Ghi đông sừng bò có thiết kế hướng về phía trước như một cặp sừng bò, thường được cắt từ ghi đông cong hoặc được chế tạo riêng.
Phù hợp nhất cho: Xe đạp không phanh (Fixed Gear), xe đạp tính giờ (Time Trial), xe đạp thành phố có phong cách cá tính.
Ưu điểm: Cung cấp một tư thế lái rướn người về phía trước, khí động học và tạo đà rất tốt khi cần tăng tốc hoặc leo dốc.
Làm thế nào để chọn ghi đông phù hợp với bạn?
Lý thuyết là vậy, nhưng làm sao để áp dụng vào thực tế? Hãy làm theo 2 bước đơn giản sau.
Bước 1: Xác định loại xe và mục đích chính
- Đi địa hình (MTB): Riser Bar rộng (740mm – 800mm) với Rise và Backsweep phù hợp. Ghi đông carbon sẽ là một nâng cấp đáng giá để giảm chấn.
- Đi đường trường (Road): Drop Bar. Nếu bạn có cơ thể dẻo dai và ưu tiên tốc độ, hãy chọn loại có Reach và Drop lớn. Nếu ưu tiên thoải mái, hãy tìm loại “compact”.
- Đi lại trong phố (Commuting): Flat Bar hoặc Riser Bar có độ cong về sau (backsweep) vừa phải.
- Đi phượt (Touring): Ghi đông cánh bướm là lựa chọn hàng đầu.
*Backsweep: là góc mà hai đầu của ghi đông được uốn cong về phía sau, hướng về phía người lái, tính từ một đường thẳng vuông góc với pô-tăng.
Bước 2: Lắng nghe cơ thể bạn
- Nếu bạn bị mỏi lưng/vai: Có thể ghi đông quá xa hoặc quá thấp → chọn ghi đông có Rise cao hơn hoặc Reach ngắn hơn.
- Nếu bạn bị tê tay: Vấn đề có thể do góc cổ tay → thử ghi đông có Backsweep nhiều hơn, hoặc dùng bao tay công thái học, ghi đông carbon.
Lắp Đặt Cơ Bản và Các Phụ Kiện Cần Thiết
Các bước lắp đặt cơ bản tại nhà
- Tháo bao tay, tay phanh, tay đề ra khỏi ghi đông cũ.
- Nới lỏng các ốc trên mặt nạ của pô-tăng và tháo ghi đông cũ ra.
- Lắp ghi đông mới vào, siết nhẹ các ốc để cố định tạm thời.
- Điều chỉnh góc nghiêng của ghi đông sao cho thoải mái nhất.
- Siết chặt các ốc trên mặt nạ pô-tăng theo thứ tự chéo.
- Lưu ý an toàn: Luôn dùng cờ lê lực (torque wrench) siết đúng thông số, đặc biệt với ghi đông và pô-tăng carbon. Nếu không chắc chắn, hãy mang xe đến cửa hàng uy tín.
- Lắp lại tay phanh, tay đề và bao tay.
Hướng dẫn quấn dây ghi đông cho xe đua
Kỹ năng cần thiết cho người đi road bike, giúp tăng độ bám và sự êm ái. Có nhiều video hướng dẫn trên YouTube bạn có thể tham khảo.
Các phụ kiện hữu ích
- Bao tay (Grips): Silicon, cao su, xốp với thiết kế công thái học.
- Gù tay lái (Bar ends): Gắn thêm vào hai đầu ghi đông thẳng.
- Đèn, chuông, ngàm gắn đồng hồ: Đảm bảo đủ không gian để lắp đặt.
Việc chọn ghi đông đúng là một sự đầu tư thông minh và trực tiếp vào sự thoải mái, hiệu suất và niềm vui trong mỗi lần đạp xe của bạn. Qua hướng dẫn này, hy vọng bạn đã thấy rằng không có lựa chọn nào là “tốt nhất tuyệt đối”, chỉ có lựa chọn “phù hợp nhất” với loại xe, mục đích sử dụng và quan trọng nhất là với chính cơ thể bạn.
Lời khuyên cuối cùng: Đừng ngại thử nghiệm. Nếu có thể, hãy đến cửa hàng xe đạp uy tín để trực tiếp cầm nắm, ướm thử và lắng nghe tư vấn. Một thay đổi nhỏ trên “buồng lái” có thể mang lại khác biệt lớn.
Bạn đang sử dụng loại ghi đông nào? Hãy chia sẻ cảm nhận và kinh nghiệm của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
>> Xem thêm:
Yên xe đạp MTB – 6 Tiêu chí vàng để chọn yên xe đạp MTB hoàn hảo
Khung xe đạp – Trái tim của mọi chiếc xe đạp
Fanpage chính thức: Xe đạp Merida Việt Nam